Dolina Wołkuszanki - Wołkusz

Mapka trasyW dalszym ciagu mijamy fragmenty mieszanych borów świerkowe-sosnowych oraz borów sosnowych, których płaty położone są nieco wyżej. Idąc wypatrujmy dwóch gatunków widłaków: goździstego i, bardzo atrakcyjnie wyglądającego, widłaka spłaszczonego.

Po przejściu 1,5 km szlak wyprowadza nas z lasu na szeroki pas młodników i upraw sosnowych posadzonych na wydmowych piaskach (wydmy paraboliczne). Z zakrętu drogi widać piaszczyste osuwisko na stoku wydmy z zamieszkałymi lisimi norami. Na osuwisku odsłania się również profil gleby bielicowej właściwej z charakterystycznym białawoszarym poziomem wymywania (eluwium) oraz brązowo-rdzawym poziomem wmycia (iluwium). Po przeciwnej stronie widzimy wilgotne zagłębienie (niegdyś dolina potoku) z wilgotnymi lasami grądowymi. Na stoku wśród licznej roślinności grądowej (kopytnik - częściowo chroniony, przylaszczka - chroniona, czworolist, dzięgiel leśny, szczyr, gajowiec żólty) można znaleźć pojedyncze egzemplarze chronionego storczyka o różowo-zielonych kwiatach: kruszczyka szerokolistnego. Występuje tu także wawrrynek wilczełyko. Obniżenie nazwaliśmy Doliną Kochających Dyląży. Dyląż garbarz to duży ciemnobrązowy chrząszcz z rodziny kózek żyjący w starych, spróchniałych pniakach sosnowych. Spotykaliśmy te chrząszcze na drodze niedaleko obniżenia.

Idziemy dalej drogąwśród porastających wydmy sosnowych młodników. Wzdłuż drogi posadzono brzozy (dla bezpieczeństwa pożarowego). Na tym odcinku możemy spotkać kilka gatunków roślin chronionych. Poza kocankami, które już znamy, występuje tu sasanka pospolita, goździk piaskowy o dużych, białych, postrzępionych na brzegach kwiatach oraz mącznica lekarska (krzewinka z rodziny wrzosowatych, podobna do borówki brusznicy, ale finrorcącą rozległe, płożące się damie z wydłużonymi listkami i czerwonymi owocami z mączystym miąższem).

Młodniki przechodzą w dojrzałe drzewostany świerkowe-sosnowe z fragmentami borów sosnowych z pięknymi ,jagodziskami" borówki czernicy i brusznicy. Szlak wyprowadza nas na drogę do leśniczówki Markowski Most (droga z linią energetyczną). Skręcamy w prawo; na skraju drogi będziemy teraz mijać murawy kserotermiczne z płatami macierzanki, gdzie możemy spotkać wiele gatunków motyli - rusałka osetnik, rojnik morfeusz, osadnik kostrzewiec, chronionego pazia królowej - i wiele gatunków modraczków i czerwończyków. W trójkącie dróg na skraju drągowiny możemy znaleźć skupiska sasanki łąkowej, a w drzewostanie kępy arniki górskiej (obydwa gatunki chronione).

Idziemy drogą wzdłuż linii energetycznej obserwując motyle. Przy słupie z nr 33 szlak skręca w lewo, a po około 100-150 m w prawo - w linię oddziałową.

Po prawej stronie młodniki sosnowe porastają wał wydmowy (możemy zobaczyć lisie nory). Po lewej zaś młodniki brzozowo-świerkowe występują na siedlisku mieszanych borów wilgotnych. Dochodzimy do fragmentu starszego drzewostanu świerkowo-sosnowego. W runie obok borówki czernicy (która ma tu znacznie większe rozmiary niż w borach sosnowych), występuje borówka bagienna (łochynia), bagno zwyczajne (chronione), trzęślica modra - niebiesko zielona trawa tworząca duże kępy, oraz paprocie: orlica i narecznica krótkoostna. Możemy także zaobserwować płaty widłaka jałowcowatego (pod ochroną).

Mieszane bory wilgotne występują tu na glebach bielicowych, z płytkim poziomem wód gruntowych (około 1 m głębokości) i kilkunastocentymetrową warstwą torfiastej ściółki - są to gleby glejobielicowe. Poziom wmycia (iluwium) jest w tych glebach bardzo silnie zbity, z uwagi na osadzanie się tam związków żelaza tworzących z czasem warstwę tzw. rudawca.

Szlak wyprowadza nas na żwirową drogą do Wołkusza, skręcamy w lewo w kierunku wsi Wołkusz, skąd możemy autobusem dostać się do Augustowa. W okolicy Wołkusza (droga za wsią w kierunku granicy) możemy obejrzeć stare bunkry z II wojny światowej, położone na skraju wzgórz oraz żwirownię, gdzie możemy znaleźć piękne buły krzemienia. Stoki wzgórza usiane licznymi głazami narzutowymi ze skorupiastymi porostami porośnięte są murawami kserotermicznymi.