Załącznik nr 2

TEMATY ĆWICZEŃ DLA ROZWOJU OSOBOWEGO

Cecha osobowa Tematy
  1. Poczucie tożsamości
  1. Jaki jestem?
  2. Papierowa torba.
  3. Wyrażamy swoje uczucia.
  4. Wyrażamy uczucia w zachowaniu.
  5. Co jest we mnie dobrego a co złego?
  6. Możemy zmieniać nieprzyjemne sytuacje.
  7. Odkrywam uczucia swoje i innych.
  1. Świadomość relacji interpersonalnych
  1. Wszyscy tworzymy klasę.
  2. Artykuł do gazety.
  3. Kto mi pomoże w rozwiązywaniu problemów?
  4. Zmieniamy uczucia innych5. Moje obowiązki domowe.
  1. Wartość w działaniu
  1. Herb.
  2. Filiżanka.
  3. Podziękowanie.

Ćwiczenie: Jaki jestem

Popatrzcie na tablicę, znajduje się na niej jeden ze środków lokomocji jakim ludzie dawniej podróżowali. Kto wie jak się nazywa? W balonie jest kilkoro dzieci, które bardzo chcą unieść się w powietrze. Przyjrzyjcie się tym dzieciom. Co zauważyliście? (wypowiedzi dzieci)
Okazuje się, że maluchy te różnią się między sobą strojem, wyglądem. Jedne są radosne, inne wystraszone. Spróbujcie teraz popatrzeć na swoich kolegów z ławki, czy różnicie się miedzy sobą?
Jak sami stwierdziliście różnicie się nie tylko wyglądem zewnętrznym, ale także wewnętrznie każdy jest inny.
Zapraszam Was teraz, też do podróży, podobnie jak dzieci na ilustracji. Jednak nasza podróż będzie inna, będzie to podróż w siebie. Inaczej mówiąc zwiedzimy siebie. Nie jest to takie proste, ale spróbujmy lepiej siebie poznać, wycieczka ta będzie przyjemna, nie będziemy stawiać żadnych ocen.
Popatrzcie na rysunek, który macie na ławce. Zastanówcie się teraz nad pytaniem: "Jaki jestem?"i spróbujcie wpisać w puste baloniki te cechy, które Cię charakteryzują, które twoim zdaniem pasują najbardziej do Ciebie.

Kto chciałby przedstawić się i odczytać cechy, które wpisał w baloniki?

Ćwiczenie: Papierowa torba

Lekcja ta będzie inna niż zwykle, nie będą na niej stawiane oceny.
Będziemy dzisiaj poznawać się wzajemnie, dzięki czemu zbliżymy się do siebie, łatwiej nam będzie wspólnie się uczyć i bawić. Będziemy mówić o naszym wyglądzie zewnętrznym, a także o naszym wyglądzie wewnętrznym, czyli jakie cechy są ukryte w nas.
Macie na stolikach papierowe torby oraz paski papieru. Spróbujcie napisać na paskach słowa określające wasz wygląd, to co można zauważyć i przyklejcie na zewnętrzną stronę torby. Następnie napiszcie cechy, które odzwierciedlają twój charakter, czyli takie, które odpowiedzą na pytanie "Jaki jestem?" i wrzućcie je do środka torby.
Proszę, kto omówi swoją zewnętrzną stronę torby?
A może ktoś ujawni nam jaki jest wewnątrz to niech wyciągnie i przeczyta kartkę ze środka torby?

Ćwiczenie: Wyrażamy swoje uczucia

Dzisiaj porozmawiamy sobie o nas samych, a dokładniej o naszych uczuciach. Bardzo ważne jest wyrażanie uczuć towarzyszących nam w ciągu całego dnia. Mówienie o sobie, o tym co przeżywamy pozwala nam się lepiej zrozumieć. Spróbujcie określić i napisać w kilku zdaniach jakbyś się czuł gdyby:

Kolega zepsuł twoją zabawkę ...................................................... .
Chcesz obejrzeć film w telewizji, którego nikt nie chce oglądać
.................................................................................................................................

Ćwiczenie: Wyrażamy uczucia w zachowaniu

Będziemy mówić dzisiaj o ludzkich uczuciach, które prócz mimiki możemy również okazywać naszym zachowaniem.
Na przykład złość możemy pokazać tupaniem lub krzykiem, a smutek płaczem.
Proszę teraz.
Czy ktoś z was chciałby pokazać jak się zachowuje gdy odczuwa: radość, lęk, zakłopotanie, zdziwienie czy złość?
Jak widzicie każdy z nas w podobnych sytuacjach może różnie się zachowywać wyrażając swoje uczucia. To dobrze, że tak jest. Tak powinno być, bo każdy w inny sposób może coś odczuwać lub tak samo jak inne osoby.
Spróbujcie teraz napisać w kilku zdaniach wybraną sytuację z ostatniego tygodnia i towarzyszące jej uczucie jakie wtedy przeżyłeś.

Ćwiczenie: Co jest we mnie dobrego a co złego?

Dzisiaj odbędziemy wędrówkę do wnętrza naszego ciała. Każdy z nas jest inny, niepowtarzalny. Posiada cechy zarówno dobre jak i złe, które wyróżniają go spośród innych. Spróbujcie teraz zajrzeć do swojego wnętrza i poszukać w nim coś dobrego lub coś złego.
Jeśli wam się to uda, to napiszcie, jakie jest we mnie dobro, a jakie zło.

Ćwiczenie: Możemy zmienić nieprzyjemne sytuacje

Dzisiaj porozmawiamy sobie o naszych przeżyciach dnia codziennego. W naszym życiu są różne dni: dobre i złe. Gdy mamy dobry dzień jesteśmy radośni, szczęśliwi, zadowoleni. Natomiast, gdy mamy zły dzień, to jest odwrotnie, czujemy się źle, jest nam smutno i nudno. Jednak wiele zależy od nas jak przeżyjemy dzień, możemy zmienić nieprzyjemne sytuacje lub przynajmniej postarać się.
Dam wam kartkę, na której napisane są następujące cechy:

  • smutny - szczęśliwy
  • znudzony - zainteresowany
  • zły - zadowolony

Spośród napisanych słów wybierzcie sobie dwie dowolne cechy i spróbujcie opisać sytuacje, w których ostatnio tak czuliście się, a następnie zastanówcie się może potrafilibyście coś zrobić, aby zamienić pierwsze uczucie na drugie?

Ćwiczenie: Odkrywam uczucia swoje i innych

Nasze codzienne życie składa się z różnych uczuć: z radości, smutku, z sytuacji miłych, radosnych i z sytuacji trudnych i niemiłych. Niekiedy jesteście zadowoleni, a innym razem smutni. Spróbujcie opisać, podać przykłady przeżywanych sytuacji radosnych.

A teraz podajcie przykłady smutnych, takich w których czuliście się nieszczęśliwi.

Po tym wprowadzeniu prowadzący za pomocą słów i gestów przedstawiają różne sytuacje. Dzieci mają za zadanie określić, jaka to sytuacja.
Po odgadnięciu nauczyciel pokazuje rysunki obrazujące przeżywane uczucia: radość, smutek, złość. Następnie deklamuje powoli wybrane wiersze Jana Brzechwy, dzieci w trakcie deklamacji mają demonstrować przy pomocy kartoników nastrój wyodrębnionych fragmentów wiersza.

Ćwiczenie: Wszyscy tworzymy klasę

Każdy z nas na pewno jest zadowolony gdy się go chwali, mówi się o nim dobre rzeczy. My też często staramy się zrobić komuś przyjemność przekazując mu dobre informacje.
Proszę abyście teraz na kolorowym pasku papieru (podpisały się) napisały swoje imię. Wrzućcie te karteczki do pudełka. Od dzisiaj będziemy codziennie losowali kartkę, a osoba, która zostanie wybrana będzie uczniem dnia i na arkuszu powieszonym na gazetce będziecie mogli wpisywać wszystkie komplementy przeznaczone dla tego ucznia.

Ćwiczenie: Artykuł do gazety

Są w naszym życiu sytuacje, w których nie zawsze dajemy sobie radę. Często potrzebujemy pomocy, której udzielają nam inni i jesteśmy na pewno im za to wdzięczni.
Podzielimy się teraz na grupy i spróbujecie napisać krótki artykuł o sytuacji, w której potrzebowałyście pomocy i ktoś z dorosłych wam jej udzielił. Artykułowi może odpowiadać ilustracja.

Ćwiczenie: Kto mi pomoże w rozwiązywaniu problemów?

W naszym codziennym życiu spotykamy się często z różnymi trudnościami. Mamy wiele problemów, które staramy się rozwiązać. Dzisiaj spróbujemy odnaleźć różne sposoby rozwiązywania problemów. Przedstawię wam kilka sytuacji, posłuchajcie:

  • Biegłeś, przewróciłeś się i bardzo boli cię ręka, nie możesz się poruszać.
  • Starszy chłopak dokucza ci w drodze ze szkoły do domu.
  • Otrzymałeś złą ocenę z klasówki.

Spośród podanych przykładów wybierz jeden i spróbuj napisać jakiego rodzaju pomocy można by ci udzielić i jak odczułbyś taką pomoc.

Ćwiczenie: Zmieniamy uczucia innych

Chciałabym zaproponować wam dzisiaj zabawę razem z naszymi gośćmi. Oto oni: Pan Smutny i Pan Zadowolony. Pan Smutny chce wyrazić dzisiaj wam swoje uczucia i mówi: "Popsułem zabawkę, jestem zły". Na to jednak odzywa się Pan Zadowolony. Jak myślicie, co mógłby mu na to odpowiedzieć? Spróbujcie stanąć na miejscu Pana Zadowolonego i napisać, to co odpowiedzielibyście Panu Smutnemu.

Ćwiczenie: Moje obowiązki domowe

Porozmawiamy dziś o rodzinie, o obowiązkach w rodzinie, o pracach które wykonujecie w domu.
Co to znaczy mieć obowiązki w rodzinie? Kto z was ma stałe obowiązki? Komu wykonywanie tych prac sprawia przyjemność? Dlaczego?
Jak wiecie rodzina to osoby nam najbliższe (rodzice, dziadkowie, rodzeństwo), kochane, ważne dla nas.
Stałe obowiązki to prace, za które poszczególni członkowie rodziny są odpowiedzialni. Każdy powinien mieć określone obowiązki na miarę własnych możliwości, powinien odczuwać przyjemność i zadowolenie, że z jego pracy korzystają wszyscy domownicy. Swoją pracę i innych należy szanować, jest ona bardzo ważna.
Popatrzcie teraz na ten rysunek.
Narysowałam, a raczej obrysowałam swoją dłoń. Na wyciętej z papieru dłoni napisałam kilka słów o czynnościach, które najczęściej wykonuję w domu.
Proszę, abyście obrysowały swoje ręce i spróbowały wpisać ulubione zajęcia jakie wykonujecie w domu.
(Uczniowie wykonują zadanie)

Ćwiczenie: Herb

Na dzisiejszych zajęciach porozmawiamy sobie na temat herbów. Kto spróbuje powiedzieć co to jest herb? (wypowiedzi dzieci)
Większość z was opisywała herb jako symbol miasta, ale może on też mieć inne znaczenie. W bardzo dawnych czasach, kiedy władza była w rękach króla, herby noszono na zbrojach. Dzięki nim można było zorientować się jakie imię nosił rycerz, jakie miał osiągnięcia. Herb mógł należeć albo do jednej osoby, albo do całej rodziny.
Spójrzcie teraz na tablicę. Przywiesiłam herb rycerza. Co możecie z niego odczytać?
Popatrzcie teraz na rysunek herbu, który macie na ławkach. Spróbujmy go teraz wypełnić tworząc symbol własnej osoby wpisując w oznaczone miejsca:

  1. W czym jestem bardzo dobry?
  2. W czym chciałbym być lepszym?
  3. Cztery słowa, których nie chciałbym usłyszeć od innych o sobie.
  4. Cztery słowa, które chciałbym bardzo usłyszeć od innych o sobie.

Dzieci wypełniają herb.
- Kto chciałby zaprezentować swój herb?
Prezentacja i odczytanie zapisanych zdań o sobie.
- Jak myślicie, którą część herbu było wypełnić najtrudniej?
- Teraz zbierzemy wszystkie herby i utworzymy klasowy album o nas samych.

Ćwiczenie: Filiżanka

Wyobraźmy sobie, że jesteśmy filiżankami. Kiedy jesteśmy z siebie zadowoleni, nasze filiżanki są pełne, kiedy nie - prawie puste. Nasze filiżanki mogą napełniać koledzy z klasy, mówiąc o nas dobrze. My z kolei możemy napełniać ich filiżanki, mówiąc dobrze o nich. Filiżanki naszych przyjaciół opróżniają się, kiedy mówimy im rzeczy złe i bolesne. Robiąc to często, nasze filiżanki będą też puste.

Wyciągnijcie teraz przyniesione kubeczki i ziarenka grochu. Podejdźcie teraz do osób, które oceniacie pozytywnie i napełnijcie ich kubeczki. Podczas przesypywania grochu, spróbujcie powiedzieć osobie co o niej myślicie. (Dzieci wykonują tę czynność przez 10 minut)
A teraz proszę abyście usiadły na swoich miejscach. Na stolikach znajdują się kartki z dwoma pytaniami. Przeczytajcie je i spróbujcie napisać: czy trudno wam było napełnić filiżanki innych, mówiąc o nich dobrze i co czuliście, kiedy napełniano wasze filiżanki.

Po napisaniu dzieci odczytują swoje odpowiedzi i wywiązuje się krótka rozmowa na temat oceniania innych osób.

Ćwiczenie: Podziękowanie

Będąc w różnych sytuacjach np. w szkole, w domu, na podwórku zdarza się, że jest Ci przykro, bo np. dostałeś złą ocenę z matematyki lub przewróciłeś się grając w piłkę. Jesteś wtedy smutny. Spróbuj przypomnieć sobie czy znalazła się kiedyś osoba, która w takiej sytuacji Ci pomogła, rozweseliła Cię. Jeśli tak, to spróbuj napisać do niej parę słów, które będą podziękowaniem.