Znaczenie oceny opisowej
w edukacji wczesnoszkolnej


Ocenianie uczniów nie jest czynnością łatwą. Wymaga od nauczyciela dużego doświadczenia oraz rzetelności w celowej obserwacji, opartej na systematycznej kontroli pracy uczniów, jak również obserwacji ich rozwoju.

W zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej nie ma miejsca na zjawisko niepowodzenia dydaktycznego, ani zjawiska drugoroczności. Każde dziecko rozwija się na miarę swoich możliwości i w odpowiednim dla siebie tempie.

Celem pierwszego etapu edukacyjnego jest kształtowanie umiejętności dziecka, służących zdobywaniu wiedzy na dalszych szczeblach edukacji. Oprócz zdobywania wiedzy i umiejętności dzieci powinny nauczyć się samokontroli i samooceny wykonywanej pracy. Postawa nauczyciela wykazującego mocne i słabe strony wykonywanej przez ucznia pracy, jego sugestie dotyczące usprawnienia pracy, powinny budować właściwą samoocenę dziecka i poczucie jego wartości.

Oceną zainteresowani są nauczyciele, uczniowie i rodzice. Powinna ona spełniać następujące funkcje:

  • diagnostyczną - dając odpowiedź na pytanie, jak daleko w rozwoju jest uczeń względem wymagań stawianych przez nauczyciela,
  • informacyjną - przekazując informację, co dziecku udało się poznać, zrozumieć, opanować, nauczyć; jakie dziecko zdobyło umiejętności, co już potrafi, jaki jest wkład jego pracy,
  • korekcyjną - odpowiadając na pytanie, co uczeń ma już opanowane, co robi dobrze, nad czym musi jeszcze popracować, co poprawić, zmienić, udoskonalić,
  • motywacyjną - zachęcając dziecko do samorozwoju, dalszego wysiłku, dodająca wiary we własne siły i nadzieję na osiągnięcie sukcesu,
  • rozwojową - odpowiadając na pytania, czy dokonują się zmiany w samym dziecku, jakie jest tempo i dynamika tych zmian.

Dzięki ocenie opisowej uczeń otrzymuje od nauczyciela dokładne informacje o swoim rozwoju, zaś nauczyciel może poddać krytycznej samoocenie skuteczność stosowanych metod nauczania, strategii wychowawczej, organizacji pracy. Dzięki ocenie uczeń może wyrównać dostrzeżone przez nauczyciela braki, a nauczyciel dostrzec ujawniające się talenty i indywidualne predyspozycje uczniów.

Najczęściej dokonywana jest ocena:

  • bieżąca - bezpośrednio w czasie zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy oraz sposoby poprawy,
  • semestralna - ma charakter bardziej ogólny i pełniej informuje o aktywności dziecka; ocena ta powinna mieć z jednej strony charakter diagnostyczno-informacyjny, wspomagać rozwój dziecka, z drugiej zaś powinna być motywująco-afirmacyjna, zachęcająca do samorozwoju,
  • roczna - podkreśla zmiany w rozwoju dziecka, wynikające ze stosowania wskazówek zawartych w ocenia semestralnej.

W swojej pracy dydaktyczno-wychowawczej staram się prowadzić wszystkie z wyżej wymienionych form oceny opisowej. Nie była to sprawa łatwa. Nastawienie rodziców, przyzwyczajenie do tradycyjnych ocen, przełamanie stereotypów - to zadania trudniejsze, niż wytłumaczenie dzieciom, dlaczego w szkole nie ma tradycyjnych ocen, chociaż nie ukrywam, że dzieci "tęsknią" za nimi, gdyż znają je z opowiadań starszego rodzeństwa i rodziców. Najtrudniej przełamać opory rodziców . Pamiętam pytania rodziców moich uczniów (aktualnie jestem wychowawczynią klasy III): "Ale na jaką ocenę zapracował mój syn?!", gdy ja z uporem charakteryzowałam sposób pracy dziecka, zamiast wystawiać tradycyjną ocenę.

Trud się opłacił, dzisiaj widać już efekty naszej wspólnej pracy. Dzieci wiedzą, czego od nich wymagam, rodzice systematycznie współpracują ze mną jako nauczycielką i wychowawczynią ich pociech. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom dzieci i ich rodziców od czasu do czasu staram się opracowywać własne rozwiązania, które zachęcają dzieci do samooceny, której bardzo lubią dokonywać, a jednocześnie ułatwiają mi kontakt z ich rodzicami. Szczególnie ważna dla naszych wspólnych działań jest informacja zwrotna od rodziców, która na bieżąco pozwala mi reagować.

 


TYGODNIOWY WYKRES MOICH OSIĄGNIĘĆ


 
  .......................................... ................................  
  MOJE IMIĘ I NAZWISKO KLASA  
  ......................................... ................................  
  MIESIĄC TYDZIEŃ  

 

Co oceniam? Jak czytałem? Jak pisałem (estetyka)? gramatyka ortografia Jak liczyłem? Jak malowałem, rysowałem, śpiewałem? Jak przygotowy-wałem się do lekcji? Jak zachowy-wałem się wszkole?
Jak oceniam?
wzorowo                
znakomicie                
przeciętnie                
słabo                
jeszcze nie potrafię                

 

....................................................
...........................................
podpis nauczyciela
podpis rodziców


INFORMACJA OD RODZICÓW:

Ma jakie trudności napotkało w tym tygodniu, co sprawiło mu radość? Jakie problemy mają Państwo z dzieckiem?

..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................