Edukacja w szkole podstawowej ma na celu wspomaganie rozwoju dziecka jako osoby i wprowadzanie w życie społeczne.

Czytanie, pisanie i liczenie oraz ogólna orientacja w środowisku-to bardzo ważne umiejętności, nabycie których w klasach młodszych gwarantuje łatwiejszy start w II etap edukacyjny. Przeglądając programy, podręczniki i ćwiczenia wykorzystywane w mojej Szkole, dochodzę do wniosku, że dziecko słabo czytające, mające problemy z pisaniem i liczeniem, nie będzie w stanie opanować większości wiadomości i umiejętności.

Wiele razy obserwowałam, jak radzą sobie uczniowie klas czwartych. Najczęściej powtarzającymi się problemami były:

1. Zbyt duża ilość zadawanych prac domowych.

W nauczaniu zintegrowanym jeden nauczyciel uczący w klasie, kontroluje ilość zadawanych prac. Jeżeli poleca wykonanie jakiegoś zadania, to zdaje sobie sprawę, ile czasu dziecko musi poświęcić na jego wykonanie. W klasie czwartej, każdy nauczyciel zadaje prace domowe ze swojej dziedziny. Zdaża się, że aby zrobić to, co zadano dzisiaj w szkole, dziecko musi poświęcić kilka godzin, a wówczas wykonuje pracę, bądź to jako przykry obowiązek, bądź też przymuszane przez rodziców.

2. Czytanie i pisanie notatek zabiera zbyt dużo czasu zwłaszcza dziecku słabo czytającemu i piszącemu.

Uczeń nie jest w stanie wykonać polecenia nauczyciela, często nie kończy rozpoczętych prac, nie czyta informacji potrzebnych do zrozumienia zadania, a w konsekwencji nie wykona większości bieżących ćwiczeń.
Rozpoczęta i nieskończona praca zniechęca ucznia. Brak efektów swoich poczynań i sukcesu wpływa negatywnie na podejmowanie kolejnych zadań.

3. Zbyt mały kontakt z wychowawcą klasy.

W nauczaniu zintegrowanym dziecko w każdej chwili może zwracać się do wychowawcy. Jego problemy i wątpliwości rozwiązywane są niemal natychmiast.
Zaufanie, poczucie bezpieczeństwa, empatia - to ważne elementy, z jakimi spotyka się uczeń. Przychodząc do szkoły wie, kto, gdzie i kiedy będzie mu towarzyszyć.
Klasa czwarta to nowi nauczyciele, wychowawca, który spotyka dziecko często tylko przez chwilę.

4. Zmiana organizacji zajęć.

Dziecko może czuć się zagubione przechodząc od nauczyciela do nauczyciela, z klasy do klasy, z pracowni do pracowni.
Czas pracy na lekcji nie kończy się wraz ze skończonym zadaniem, ale wynosi 45 minut.

5. Kontakt ze starszymi uczniami w czasie przerw.

Obawa o własne bezpieczeństwo, strach przed dużymi i często agresywnymi kolegami. Dziecko boi się, że może być zaczepione, wyśmiane, obrażone, pobite.

Podsumowując: trudny jest los dziecka przechodzącego do klasy czwartej. Jednakże część z tych trudności powinna w najbliższych latach zniknąć, dzięki zmianom wprowadzonym przez reformę oświatową:

• połączenie przedmiotów w bloki powoduje, że mniej nauczycieli uczy w jednej klasie. Istnieje większa możliwość kontrolowania ilości zadawanych prac, częstszy kontakt z uczniem, co zwiększa możliwość lepszego poznania i obserwowania dziecka oraz nawiązania z nim kontaktu emocjonalnego,
• przejście starszych klas do gimnazjum wpłynęło na poprawę relacji pomiędzy uczniami klas IV-VI.

Pojawił się natomiast nowy problem-przejście na II etapie edukacji do innego systemu oceniania.

Moim zdaniem, powinno się zwrócić uwagę na to, aby stosując skalę ocen od 1 do 6 szczegółowo określać wymagania na poszczególne oceny i zapoznać dokładnie z nimi uczniów, tak, aby dziecko orientowało się, za co może otrzymać jaką ocenę. W początkowym okresie należałoby wpisywać komentarz do oceny, podobny do stosowanego w nauczaniu zintegrowanym.

Przy ocenianiu w skali punktowej brak jest informacji o postępach dziecka. Wydaje się celowe prowadzenie przez nauczyciela dokumentacji dającej możliwość zaobserwowania tego zjawiska. Bo cóż można powiedzieć o dziecku śledząc jego postępy, jeśli od klasy czwartej do szóstej otrzymywało z jakiegoś przedmiotu np. czwórki?

Sądzę, że należy stosować metody pracy zbliżone do tych z klasy trzeciej, a nie takie same jak w klasie szóstej. Możliwości, umiejętności percepcyjne, intelektualne, emocjonalne zmieniają się w toku rozwoju i edukacji.

O tym wszystkim my nauczyciele powinniśmy pamiętać w codziennej pracy, a tę wiedzę wykorzystać pomagając uczniom osiągać sukcesy i przygotować się do edukacji w gimnazjum.