Niesienie pomocy innym osobom, działania na rzecz dobroczynnych organizacji czy też środowiska to jedną z przewodnich idei skautingu, która w harcerstwie zyskała miano służby. W pierwszych latach istnienia harcerstwa służba ta polegała głównie na propagowaniu tradycji polskich i idei niepodległościowych oraz przygotowywaniu do wskrzeszenia i odbudowy państwa, ale uległa ona przemianom i przyjęła bliższy obecnemu kształt.

Pól do pełnienia jej teraz znacznie więcej i często trzeba wybierać to najodpowiedniejsze, pamiętając zarówno o jego pożyteczności, jak i własnych umiejętnościach oraz kompetencjach (lub kompetencjach jej wykonawców). Ważne jest by wykorzystywać swoje talenty dla innych (nawet najdziwniejszy talent może być wykorzystany by uprzyjemnić innym życie) i robić to w czym się jest dobrym (choć służba może być oczywiście sposobem na rozwijania u siebie pewnych umiejętności).

Głównym "polem działania" harcerzy jest, z reguły, ich najbliższe otoczenie i to właśnie z nim związane są największe możliwości. To właśnie w nim można zbierać pieniądze na rzecz domów dziecka, schronisk dla zwierząt, ośrodków leczniczych, czy też na inne cele charytatywne ( np.: w ramach WOŚP ). Ważne jest także, że to właśnie w środowisku drużyny / szczepu jest możliwość organizowania i współorganizowania różnorakich imprez dla osób nie zrzeszonych , co jest przydatne w dwojaki sposób: jest formą służby społeczeństwu ( i to jedną z najbardziej dla niego widocznych ) i umożliwia rozwijanie w sobie pewnych umiejętności (np. organizatorskich). Przykładów, jakie imprezy organizować jest bardzo wiele, mogą one popularyzować zdrowy tryb życia, spędzanie czasu wspólnie z rodziną, inną formą może być także zorganizowanie wyjazdu dla uczniów szkoły, przy której dana drużyna istnieje. Oczywiście nie można także zapomnieć o akcjach takich jak sprzątanie terenów miejskich lasów czy sadzenie drzew.

Powyższe formy są dość "typowymi" i oczywiście przynoszą oczekiwany skutek. Jednakże znacznie więcej dobrego przynieść może bardziej "autorska" forma pełnienia służby. Powinna ona jednak być pełniona przez odpowiedzialnych ludzi, świadomych "potrzeby służby". Forma "autorska" powinna być dostosowana do potrzeb danej społeczności ( choć nie koniecznie lokalnej ), więc podanie tutaj przykładów nie jest łatwe. Jednym z takich pomysłów może być próba wprowadzenia w rodzimym mieście wtórnego przetwarzania surowców. Jest to dość trudne zadanie, by je wykonać trzeba przekonać mieszkańców (w Polsce jest to raczej niepopularna idea) i samorząd lokalny ( muszą istnieć oddzielne wysypiska dla różnych rodzajów śmieci i jest to dość drogie), a więc wymaga to dużego zaangażowania, umiejętności perswazji oraz czasu, rozwijając jednocześnie charakter (dokonuje się czegoś o czym można było pomyśleć, że jest niewykonalne).

Służba harcerska ma także inne, bardzo ważne zadanie. Dzisiejsza budowa społeczeństwa jest coraz bardziej "zglobalizowana" pojmowanie ludzkości jako ogółu bardzo sprzyja rozpowszechnianiu się egoizmu. Nie jest to egoizm wynikający z charakteru człowieka lecz z braku "pojęcia innych ludzi". Niegdyś to pojęcie obecne było dzięki społecznościom lokalnym, które stanowiły podstawę do jego powstania i rozwoju. W obecnych czasach zwykły człowiek egzystuje wyłącznie w "społecznościach" swojej rodziny oraz miejsca pracy, co może prowadzić do pracoholizmu i złego nastawienia do nieznanych sobie osób (co jednocześnie działa wtórnie na osobę, która spotyka się z nieżyczliwością innych) . To właśnie dlatego jednym z ważniejszych elementów dzisiejszej służby harcerskiej jest zwrócenie uwagi ludzi na innych. Każdy akt dobroci z naszej strony, o ile będzie on zauważalny, może wywrzeć efekt psychologiczny na osobach postronnych, przyczyniają się jednocześnie do poprawy ich stosunku do ludzi.

Jednakże służba harcerska nie ogranicza się tylko do bezpośredniej pomocy innym, jest to także "czuwanie", bycie gotowym na stawienie czoła mogącym się pojawić sytuacjom. Możemy to realizować poprzez poznawanie i eliminowanie swoich wad, rozwijanie swojej wiedzy, umiejętności oraz charakteru. Pewne cechy charakteru są harcerzom niezbędne. Aby czyjaś służba była naprawdę szczera musi być ona motywowana poczuciem współodpowiedzialności ludzi oraz współczuciem dla poszkodowanych przez los. Odwaga, silna wola i pewność siebie są z kolei niezbędne by pełnić ją w jak najlepszy sposób, a także umożliwiają nam bardziej publiczne bronienie przyjętych przez nas zasad moralnych i etycznych.

Czasem może się wydawać, że grupa harcerzy tak naprawdę nie może zrobić nic, co przyniosłoby jakąś zmianę, jest to jednak błędne podejście, ponieważ większość z "dużych" zmiana spowodowana została mnóstwem mniejszych. Poza tym każdy, nawet najmniejszy czyn może zmniejszyć ogólną krzywdę ludzką.

W dzisiejszych czasach służba harcerska tylko w niewielkim stopniu różni się od dawnej. Różnice te spowodowane są zwiększeniem się liczby harcerzy, zmianami społecznymi i gospodarczymi jakie zaszły i z reguły ściślejszą organizacją (ograniczającą role pojedynczych jednostek). Niestety inną zmianą jaka zaszła to zmiana poglądu na służbę. Nie tylko nie jest głównym elementem harcerskiego stylu, ale często przypisywana jest jej rola zwyczaju lub czynności, którą trzeba wykonać "bo tak karzą". Oznacza to że u wielu harcerzy gdzieś zagubiła się ta "potrzeba służby" niegdyś wyróżniająca nasz ruch. Dlatego właśnie tym co powinno być nazywane dzisiaj służbą jest stworzenie tej świadomości w samym sobie i pomoc w rozwijaniu jej u innych.

Jak więc próbowałem to przedstawić służba nie jest pojęciem możliwym do dokładnego określenia. W pewien sposób jest to zarówno ustąpienie miejsca w autobusie, jak i działanie wymagające wielkiego poświęcenia. Jest to coś co powinno nam zawsze towarzyszyć i choć przyrzeczenie harcerski mówi tylko o służbie Polsce, to jednak służba innym ludziom jest powinnością każdego i jako harcerze powinniśmy w niej przodować.